Mapowanie myśli
Ostatnia grupa metod wykorzystuje, jak twierdzą ich wynalazcy i użytkownicy, naturalny tok, w jakim formują się nasze myśli. Rzadko zdarza się, by nasze myśli układały się w głowie w formie równo i po kolei ułożonych linijek tekstu. Częściej pojawiają się w niej obrazki, myśli nakładają się na siebie i przeplatają. Nie znaczy to jednak, że nasz mózg nie lubi porządku – lubi jednak, gdy jest to porządek twórczy 😉 Wszystkie te metody bardzo dobrze sprawdzają się, gdy na jednej kartce chcemy mieć wszystkie lub dużą część materiału do zapamiętania, np. cały dział w historii lub wszystko o odmianie czasownika. Materiał opracowany tymi metodami jest dobrze przemyślany i ułożony w głowie – a właściwie te metody wymuszają to przemyślenie i ułożenie. I o to chodzi! Przemyślany materiał łatwiej zapamiętać, tak jakby mózg kalkulował „Tyle się nad tym napracowałem, że to musi być ważne. Zapamiętać!”.
Skecznotki
- Robią zawrotną karierę. Polegają na robieniu przynajmniej części notatek w formie obrazków. Poszczególne zagadnienia obramowane są ramkami, ułożone na tle flag, dymków itp, które oddzielają je od siebie i tworzą czytelną strukturę. Zagadnienia często zapisane są w symbolicznej formie, która prowadzi do odpowiednich skojarzeń i przypomnienia sobie materiału. oto przykład z portalu Chemia w szkole (https://chemiawszkole.pl/notatki-wizualne-na-lekcjach-chemii/, artykuł Anny Żertki)
Mapy myśli
- Dobrze już rozpowszechniona metoda Tony’ego Buzan’a. Polega na rozrysowaniu tematu w formie “pająka” lub drzewa widzianego z góry. W centralnej części zapisujemy dużymi literami temat (główne pojęcie, wydarzenie itp). Od tego otoczonego np. kołem obszaru odchodzą grube “gałęzie”, na których zapisujemy główne wątki naszego zagadnienia, to co się na nie składa. Te gałęzie zakończone są coraz drobniejszymi gałązkami uzupełniającymi temat. Gałązki mogą się łączyć między sobą wskazując na powiązania pomiędzy zagadnieniami. Mapy myśli nadają się zarówno do opracowania tematu, którego się uczymy, jak i do rozplanowania własnej pracy, projektu itp. Np w temacie z historii pt. Formy ruchu oporu w PRL w centralnej części zapisujemy “RUCH OPORU W PRL” otaczamy ramką, rysujemy poszczególne gałęzie rozłożone gwiaździście dookoła: “opozycja demokratyczna”, “radio wolna Europa”, “literatura II obiegu”, “manifestacje”, “bikiniarze”. Od tych gałęzi odchodzą wyjaśnienia i uzupełnienia tych pojęć. Doskonałym i potrzebnym uzupełnieniem map myśli są kolory, stopniowane pogrubienia (najgrubsze, największe litery w środku) oraz – oczywiście obrazki.
Oto przykład czym są mapy myśli
Notatka graficzna
- Dla tych którzy cenią sobie bardziej uporządkowane struktury dobrym pomysłem może być notatka graficzna, która przypomina mapę myśli, ale ma bardziej uporządkowaną formę:
w górną ramkę wpisujemy temat, poniżej zagadnienia, które się na niego składają, a jako uzupełnienie wyjaśnienia i ważne pojęcia, które się składają na te zagadnienia. Oczywiście stopniujemy wielkość liter, dodajemy kolor i obrazki. A także pilnujemy porządku!
Notatka Cornell’a
- Jeszcze prostsza jest notatka Cornell’a. Aby zacząć ją tworzyć wystarczy nakreślić trzy kreski:
po lewej stronie zapisujemy tylko najważniejsze pojęcia, kluczowe zagadnienia, ich wyjaśnienia – po prawej stronie. Na dole umieszczamy wnioski, podsumowanie. Nie trzeba dodawać obrazków, ale można. Tu ważna jest przejrzystość, porządek i czytelność notatki. Pilnuj, by kolejne słowa kluczowe były jasno przypisane do opisu po prawej, a następna para „klucz-opis” była oddzielona wyraźną przerwą lub poziomą kreską.
We wszystkich notatkach graficznych bardzo ważne jest zrozumienie tematu, materiału, który mamy zapamiętać. Konieczne jest znalezienie w tekście tzw. słów kluczowych – idei, sedna tematu, myśli przewodniej i powiązanie jej z uzupełniającymi wątkami i wyjaśnieniami. Rozumienie tego, czego się uczymy jest konieczne, by trwale zapamiętać temat i wiedzę tę wykorzystywać w dalszej nauce i życiu.
